اینترنت ماهواره ای ملی در راه است؟

اینترنت ماهواره ای این روزها به رویای برخی کاربران ایرانی برای دستیابی با اینترنت باکیفیت تبدیل شده است اما دولت ورود آن را منوط به پذیرش قواعد سرزمینی می داند. در عین حال، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیرا گفته: اینترنت ماهواره ای ملی در راه است.

به گزارش صدای زرند، پس از اصطلاحات و تعابیر پرتکراری چونخودروی ملی و اینترنت ملی و بعد هم پیام رسان داخلی و جستجوگر بومی، حالا ظاهرا نوبت به اینترنت ماهواره ای ملی رسیده است. روز گذشته، عیسی زارع پوروزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه جلسههیئت دولت به خبرنگاران گفت که این موضوع در برنامه های بلندمدت کشور قرار دارد و مرجع توسعه آن هم سازمان فضایی ایران است.

آنگونه که تسنیمگزارش داده، او گفته استپیگیریپروژه اینترنت ماهواره ای ملیدر کوتاه مدت و از سوی یککشور به تنهایی، صرفه اقتصادی ندارد و بایدکنسرسیوم منطقه ای در این زمینه شکل گیرد؛ بر همین اساس دولتدرحال رایزنیبا کشور های مختلف برای ایجاد اینکنسرسیوم است.

زارع پور دیروز هم مانند دفعات گذشته تاکید کرده است کهایران از فعالیت ارائه دهندگان اینترنت ماهواره ای در ایران استقبال می کند اما به شرط آنکه آنها قواعد سرزمینی کشور را بپذیرند. البته اخیرا،اتحادیه بین المللی مخابرات و هیئت مقررات رادیویی جهانی نیز مقرر کرده اند که شرکت های اینترنت ماهواره ای ماننداستارلینک باید از دولت هر کشور از جمله ایران، برای ارائه خدمات به کاربران مجوز دریافت کنند و مقررات سرزمینی آنها را بپذیرند.

در همین زمینه نیز وزیر ارتباطات در روز گذشته مدعی شده دولت در حال نوشتن نامه ای برای دعوت از شرکت های فعال در حوزه اینترنت ماهواره ای است و ازحضور آنها، در صورت پذیرش مقررات کشور استقبال می کند.

اینترنت ماهواره ای به ایران می آید؟

با وجود تاکید مقامات دولتی بر لزوم پذیرش قواعد سرزمینی، برخی کارشناسان معتقدند اگر این شرکت ها واقعا بخواهند خدمات خود را به کاربران یک کشور ارائه کنند، دولت هادر نهایت نمی توانند جلوی آنها را بگیرند. البته در این شرایط نیز تجهیزات مورد نیاز و هزینه های بالای تامین آنها،ممکن است مانع از فراگیر شدن استفاده از آن فناوری اینترنت ماهواره ای در جامعه شود.

چندی پیش مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی به بررسی بهترین روش مواجهه دولت ایران با این فناوری پرداخت.بخشی از این گزارش به زمان احتمالی فراگیر شدن این فناوری اختصاص داشت. نویسندگان معتقد بودند که به دلیل محدودیت های فنی، اقتصادی و حقوقی احتمال اینکه در آینده نزدیک استفاده از اینترنت ماهواره ای، در بخش خانگی همگانی شود کم است.

برای مثال محدودیت ها و چالش های اقتصادی این موضوع (با تمرکز بر ایران) عبارتند از:

– هزینه بالای اشتراک ماهیانه و تجهیزات اتصال

– عدم امکان دریافت خدمات و پرداخت ریالی برای خرید اشتراک ماهیانه (به دلیل تحریم).

احتمالافزایش تعداد کاربران اینترنت ماهواره ای در کوتاه مدت

در عین حال، محققان مرکز پژوهش های مجلس در گزارش خودبه برخی تغییرات در این فناوریاشاره کرده اند کهافزایش تعداد کاربران اینترنت ماهواره ای رادر یک یا دو سال آینده محتمل می کند:

۱- با عملیاتی شــدن ارتباط میان ماهواره ای (isl) شرکت اسپیس ایکس، محدودیت فاصله حداکثر هزار کیلومتری میان پایانه (ترمینال) کاربر و ایستگاه زمینی، برطرف می شود. به علاوه، نیازی به اســتقرار ایستگاه زمینی در اطراف ایران نخواهد بود. بدین ترتیب، افزوده شدن قابلیت مسیریابی میان ماهواره ها، مدیریت بهینه شبکه را میسر می کند.

۲- گام دوم پروژه اسـتارلینک، ایجــاد قابلیت اتصال مستقیم گوشی های تلفن همراه هوشمند به ماهواره برای تبادل داده، از ارســال پیام و برقراری تماس اضطراری گرفته تا اتصال به ماهواره پرسرعت به اینترنت، است.

۳- درصورتی که یک رایانه متصل به ترمینال استارلینک به یک خدمات دهنده (سرور vpn) تبدیل شود، به دلیل امکان ارتباط در بستر شبکه ملی حتی در حالت قطع اینترنت بین المللی، کاربران مختلف در سراســر کشور می توانند با برقراری اتصال vpn با ســرور مذکور، از طریق درگاه ماهواره به شبکه اینترنت متصل شوند.

بر این اساس، علاوه بر تغییراتی که ممکن است در کوتاه مدت در تعداد کاربران این فناوری رخ دهد،به نظر می رسد در بلندمدت (بین ۵ تا ۱۰ سال) نیز با افزایش تعداد ماهواره های عملیاتی شده، افزایش ظرفیت پهنای باند ماهواره ای در دستورکار پرتاب و بهبود مدیریت شبکه، شاهد افزایش ظرفیت و تعداد بیشتر کاربران آن باشیم.

اینترنت ماهواره ای ملی در راه است

در شرایط که برخی کاربران ایرانی در انتظار ارائه خدمات شرکت های بزرگ بین المللی در این زمینه هستند، وزیر ارتباطات از برنامه ریزی برای کار روی اینترنت ماهواره ای ملی خبر داده است.

هر چند او کار در این زمینه را برنامه ای بلندمدت توصیف کرده، سال گذشتهحسن سالاریهرئیس سازمان فضایی ایران به صدای زرند گفته بود که اقداماتی برای ساخت منظومه ماهواره ای شبیه به استارلینک در کوتاه مدت در حال انجام است.

البته هر دو مقام دولتی بر لزوم تشکیلی کنسرسیومی در این زمینه تاکید کرده اند و از رایزنی با کشورهای منطقه خبر داده اند.

در عین حال،رئیس سازمان فضایی ایران نیز در بخش دیگری از گفتگوی خودپذیرفته است که این برنامه قرار نیست در زمانی کوتاه به نتیجه برسد. به گفته او، این سازمان قصد دارد با شرکت های دانش بنیان فعال در این حوزه همکاری کند اما در آینده نزدیک و با استفاده از بخش خصوصی، نمی توان بهفناوری اینترنت ماهواره ای دست یافت.

کدام کشورها درکنسرسیوم اینترنت ماهواره ای ایران حضور می یابند؟

هیچ یک از این دو مقامدولتی، به کشورهایی که ایران در حال رایزنی با آنها برای حضور درکنسرسیوم اینترنت ماهواره ای است، اشاره ای نکردند اما خبرآنلاین سال گذشته وپس از انتشار سخنانرئیس سازمان فضایی ایران، در گزارشی به گمانه زنی در این مورد پرداخت.

در این گزارش آمده است: در همسایه های جنوبیامارات با کمک چین و البته اروپایی ها به سرعت در حال توسعه توان فضایی خود است اما کشورهای عربی از همین حالا تقریبا قراردادهای همکاری با استارلینک را بسته اند. در میان همسایگان شمالی اما تجربه موفق کشورهای قزاقستان و روسیه در تجربیات فضایی و همچنین همکاری مشترک با روسیه در ساخت و پرتاب ماهواره مخابراتی خیام به مدار زمین از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان، نشان داد کشورمان در فکر توسعه همکاری هایفضایی با همسایه شمالی است. روسیه هم البته در جنگ با اوکراین از اینترنت ماهواره ای ایلان ماسک لطماتی خورد و حتی این سرمایه دار آمریکایی را تحدید به انفجار سفنیه هایش با موشک های بالستیک در جو زمین کرد.

هنوز اطلاعات دقیقی از پروژه اینترنت ماهواره ای ملیو شرکت های دانش بنیانی که قرار است با سازمان فضایی در این مورد همکاری کنند، منتشر نشده است اما به نظر نمی رسد این پروژه در آینده نزدیک عملیاتی شود.

مطالعه دو گزارشادعای جدید وزیر ارتباطات در مورد اینترنت ۵g و هشدار وزیر ارتباطاتدر مورد برخورد با پیام رسان های داخلی متخلف پیشنهاد می شود.

انتهای پیام/