یادداشت - مهدی سهرابی زرندی:

زراوند یا زرند؟

مهدی سهرابی، نویسندۀ زرندی در نگاشته‌ای به بررسی توجه مردم شهرستان زرند به نام زراوند پرداخته است. موضوعی که از دیدگاه وی بهتر می‌بود نام زرند با توجه به دلایلی که در انتهای متن آورده است، به زراوند تغییر می‌کرد و بهتر می‌بود مورد توجه مسئولین شهرستانی و استانی قرار می‌گرفت.

مهدی سهرابی، نویسندۀ زرندی در نگاشته‌ای به بررسی توجه مردم شهرستان زرند به نام زراوند پرداخته است. موضوعی که از دیدگاه وی بهتر می‌بود نام زرند با توجه به دلایلی که در انتهای متن آورده است، به زراوند تغییر می‌کرد و بهتر می‌بود مورد توجه مسئولین شهرستانی و استانی قرار می‌گرفت.

به گزارش صدای زرند، مهدی سهرابی زرندی این نگاشته را در سه بخش و تحت عناوین «معرفی زراوند»، «زراوند در سروده های شعراء و علاقه مندان» و «استقبال اهالی و کسبه زرند از نام زراوند» به شرح ذیل ارائه نموده است.

بخش اول – معرفی زراوند

معرفی و بیان نام زراوند (نام قدیم زرند)، را اولین بار زنده یاد مرحوم پدرم حسن سهرابی زرندی (پدر مطبوعات زرند)، در سال ۱۳۴۲ در جریان بازدیدی که مرحوم سعیدی فیروزآبادی (استاندار وقت کرمان) در کنار مرحوم سیدمحمدرضا مدنی (بخشدار وقت زرند) از سطح شهر زرند داشتند، و با حضور گسترده‌ی اهالی و برخی مسئولین کرمان و زرند، انجام شد، طی یک سخنرانی، بیان داشت.

قبل از انقلاب بخصوص در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ وقتی اهالی زرند از آمدن مقام و یا مدیر ارشد کشوری و یا استانی به زرند مطلع می‌شدند، به منظور استقبال و جلب توجه مقام مذکور، طاق نصرت‌های زیبا و باشکوهی بخصوص در خیابان شاه (خیابان امام کنونی)، و خیابان شیروخورشید (چمران کنونی)، می‌بستند.

طاق نصرتی که در خیابان شاه می‌بستند بین میدان معلم و مسجد قائم بود. در سال ۱۳۴۲، در جریان بازدید سعیدی فیروزآبادی استاندار وقت از زرند، اهالی این شهر بخصوص کسبه بازار سهرابی و خیابان شیروخورشید، به منظور استقبال از استاندار، طاق نصرت بزرگ و زیبایی که با انواع پارچه‌های رنگارنگ و قالی آذین‌بندی شده بود، در خیابان شیروخورشید و مقابل بازار سهرابی برپا نمودند و با نصب بوق بلندگو بر بالای مغازه مرحوم محمد افشار و با گذاشتن صفحات گرام (تپاز)، و پخش ترانه، عده زیادی از اهالی در اطراف طاق نصرت تجمع نمودند.

زمانی که استاندار و همراهانش به نزدیک طاق نصرت رسیدند، مرحوم حسن سهرابی زرندی در حضور استاندار طی یک سخنرانی جذاب، ضمن برشمردن مشکلات اهالی، از زراوند (نام قدیم زرند)، که مردمی متمدن، و با فرهنگ و مهربان داشته است، یاد نمود و از آن تاریخ بود که نام «زراوند»، با نام آن مرحوم گره خورده است. بعد از گذشت ۶۰ سال از آن تاریخ، برخی کهنسالان زرندی که در آن مراسم حضور داشتند، از آن سخنرانی به نیکی یاد می‌کنند.

TaghBostan SZ

نمونه‌ای از طاق نصرت حدفاصل مسجد قائم تا میدان معلم امروزی در سال ۱۳۳۳ در جریان بازدید استاندار وقت کرمان از زرند

در سمت چپ مرحوم اکبر رهنما شهردار وقت و مسئولین و در سمت راست عده‌ای از اهالی دیده می شوند

بخش دوم – زراوند در سروده‌های شعراء و علاقه‌مندان

با مقدمه مذکور، به سراغ سروده‌های شعراء و علاقه‌مندان که از «زراوند» یاد کرده‌اند، می‌رویم.

به نظر می‌رسد اولین شاعر زرندی که در سروده‌های خود نام «زراوند»، را آورده است، زنده یاد مرحوم منوچهر پژند (۱۳۷۸ – ۱۳۲۲ )، است. وی در سال ۱۳۷۳ در مجموعه «زمزمه‌ای در باد»، در صفحه ۱۶۰ در شعر «زرستانی از آن نامت زرند است»، در یک بیت، نام «زراوند»، را بدین گونه آورده است:

زرند ای آنکه گفتندت زراوند / ولی او از میان رفت از پسی چند

خرداد ۱۴۰۲، بانو فرانک کاوه شاعرۀ شیرین سخن و توانای زرندی مقیم کرمان و صاحب مجموعه منتشر شده سروده‌هایی با عنوان «دل نوشته‌های پروانه کوچک»، اشعار بسیار زیبا و جالبی در وصف زراوند را این گونه سروده‌است:

آن دم که خدا، خلق نمودست زر و قند!
این خاک گرانمایه، بنا گشته زراوند!
بنهاده در آن، مردمی از جنس تمدن!
عاری ز ریایند و، به حق مخلص و پابند!
از پاک نژادی و نجیبی و تدین !
دریا دلی و هم سعه صدر، سخن چند ؟
چون لطف خدا، نور بپاشید به خاکش!
هر کوه غنی شد، ز جمادات زرآکند!
از دولتی خاک فراوان، شده پسته!
وز برکت آن خرد و کلان، راضی و خرسند!
سوهان زراوند، به شیرینی رویا!
در بین رقیبان دگر، لوُلوُ و یاکند!
یا رب تو نگهدار سمان و دمنش باش!
از جملگی رنج و بلایای، یک و چند!

خرداد ۱۳۸۶، در جریان دومین همایش فرهیختگان که توسط شهرداری زرند (دور دوم مدیریت حاج علی شفیعی)، در سالن کک‌سازی برگزار شد، دکتر مهدی اسدی زرندی اشعار زیبایی در وصف «زراوند» سروده بود که در بین فرهیختگان مراسم مذکور توزیع گردید. دو بیت از سروده‌های ایشان اینگونه است:

تو بعد از مکه‌ای، بعد از خداوند / تو شهر عشقی، ای شهر زراوند
تو شهر الفتی، شهر شهادت / تو بالاتر، ز البرز و دماوند

در سال ۱۳۹۲، یکی از محققین و پژوهشگر اهل سیرجان و ساکن شهرستان خوی (آذربایجان غربی)، سرهنگ بازنشسته ارتش آقای عباس اِرغا، که حدود ۶ سال در جبهه‌ها حضور داشته و در مناطق مذکور، کتب تاریخی متعددی بخصوص موضوعات تاریخی، در مورد «زراوند» که در شمال کارمانیا «کرمان»، می‌باشد، خوانده است، به جهت علاقه به این نام زیبا و بی‌نظیر عهد باستان، ابیات زیاد و جالبی در مورد «زراوند»، سروده است که چند بیت آن بدین گونه است:

زرند، یعنی زراوند و دلی تنگ
زرند، یعنی زِر جوشیده از سنگ
زِر کانی و جاری و درآوند
عیارش، کم‌تر از مرد زراوند
ز نسل آن نیاکان، زراوند
زرند باشد، نگهدارش خداوند

مرداد ۱۴۰۲، خود من (مهدی سهرابی زرندی) سروده‌هایی با در نظر گرفتن پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های کنونی زرند و بصورت پرسشی و متفاوت، در وصف «زراوند» این گونه سرودم:

بشنو ای دوست، تا بگویم قصه‌ای
از شهر قدیم، که به آن دل بسته‌ای
نام آن شهر، آشنا باشد، بدان
بر در و دیوار، عیان باشد، بدان
گوهری، همراه نامش هست نهان
ریشه اسمش، ز عهد باستان
دشت زیبایش، سراسر پسته است
نان بسیاری، به آن وابسته است
گر طلای سبز، باشد در میان
مغز آن، نادر بود اندر جهان
یک طلای دیگر، اندر بوستان
زعفران باشد، برای دوستان
آن دیار تو، ز معدن زنده است
سنگ آهن و ذغالش، شهره است
نام فولاد زراوند، افتخاری دیگر است
در کنار علم و صنعت، ابتکاری دیگر است
در دیار تو، خاک زرخیز بود
چون طلا، از نام او لبریز بود
باز گویم، یک نشان دیگری
وصف نام او، باشد گوهری
حال، نام شهر خود را بازگو!
کج بشین و با شجاعت راست گو!
نام شهر من، زراوند کهن
نقَل هر مجلس، بود شیرین سخن
زراوند کهن، با خاک زرخیز
طلا در کوه‌هایش، گشته لبریز
نام زیبای زراوند، بر در و بر سردر است
افتخار مردمش، پیشینه سیم و زر است
وطن، یعنی زراوند است و ایران
سراسر، خاک آن مهَد شهیدان
وطن، میعادگاه عشق و امید
که نورافشان بود، مانند خورشید
وطن، یعنی چراغ علم و دانش
فروزان، شعله‌هایش بذل و بخشش

بخش سوم – استقبال اهالی و کسبه زرند از نام زراوند (+تصاویر)

اهالی زرند بپاس ارج نهادن به اجداد و نیاکان خودشان و نیز با مسماء و پر محتوا و زیبا بودن و مهم‌تر از همه، بی نظیر بودن نام قدیم این شهر، یعنی زراوند، از این نام به گرمی استقبال نموده‌اند. تا آنجا که برخی از صاحبان مشاغل و فروشگاه‌های مختلف خوراکی، شرکت‌ها، دارالوکاله، تعویض روغنی‌ها، ابزار فروشی‌ها و غیره، به منظور پاسداشت و احترام به هویت اجتماعی در گذشتگان این شهر، نام کهن و باستانی، زیبا و جذاب، «زراوند»، را برای شغل و پیشه خود برگزیده‌اند.

حاج علی کارگر شهربابکی (دبیر بازنشسته آموزش و پرورش زرند)، در سال‌های گذشته با صاحبان مشاغل مختلف که نام «زراوند»، را انتخاب نموده‌اند، مصاحبه‌هایی را انجام داده است و انگیزه انتخاب نام «زراوند »، را جویا شده است که در مجموع تمام آن‌ها، چنین اظهار داشته‌اند: «صیانت و احیا و احترام به میراث گذشتگان بخصوص ارزش‌های اجتماعی و هویتی نیاکان و اجداد این سرزمین، برای نسل کنونی و حتی نسل‌های آینده، امری ضروری و درخور تحسین است. این که نام زراوند را انتخاب نموده‌ایم، نه تنها زیباترین نام باستانی، جالب و جامع و بی‌نظیر در کشورمان می‌باشد، بلکه این نام به مراتب بهتر از نام زرند است. چون پرمعنا، دهان پر کن، جذاب و نادر است که در قدیم به این شهر اطلاق می‌شده است».

Zaravand SZ 01 Zaravand SZ 02 Zaravand SZ 03 Zaravand SZ 04 Zaravand SZ 05 Zaravand SZ 06 Zaravand SZ 07 Zaravand SZ 08 Zaravand SZ 09 Zaravand SZ 10 Zaravand SZ 11 Zaravand SZ 12 Zaravand SZ 13 Zaravand SZ 14 Zaravand SZ 15 Zaravand SZ 16 Zaravand SZ 17 Zaravand SZ 18 Zaravand SZ 20 Zaravand SZ 21 Zaravand SZ 22 Zaravand SZ 23 Zaravand SZ 24 Zaravand SZ 25

البته از دیگر دلایل که اهالی فهیم زرند از نام «زراوند» استقبال نموده‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱– دو نام مشابه دیگر زرند در بین شهرهای کشورمان می‌باشد. از جمله، زرند ساوه و مامونیه زرند و حتی زرندیه هم از شهرهای کشورمان است.

۲– در جریان مرسولات پستی و یا ارسال اجناس از شهرهای دیگر به زرند، در نوشتن آدرس اگر پسوند کرمان (زرند کرمان)، نوشته نشود مرسولات گاهی به اشتباه به زرند دیگری می‌روند.

۳– برخی از اهالی در گویش‌های محلی خود بجای تلفظ درست نام زرّند آن را با کسره «زِرِند»، و حتی افرادی در بعضی از روستاها این شهر را متاسفانه «زِرِن»، تلفظ می‌کنند که این موضوع نازیباست.

با توجه به استقبال اهالی از نام زراوند و دلایل ذکر شده، در صورتی که مسئولین شهرستان بخصوص نماینده محترم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی، فرماندار محترم و اعضای محترم شورای اسلامی شهر، نام این شهر را از زرند به زراوند تغییر دهند، نه تنها تلفظ آن در گویش‌ها، باکسره نخواهد بود، بلکه دیگر احتیاج به پسوند «کرمان»، هم نخواهد بود. چون واژه «زراوند»، در کل کشور تک خواهد بود و مشابه چنین نامی در هیچ کدام از شهرها، نمی‌باشد.

بعد از انقلاب شاهد بودیم نام برخی از شهرها و حتی نام بخش‌ها و روستاهای زرند تغییر نام یافتند. بطور مثال، ریحان‌شهر فعلی را در قدیم رق‌آباد و قبل از انقلاب ریگ‌آباد و بعد از انقلاب مدتی به اسلام‌شهر می‌خواندند و اکنون به ریحان‌شهر تغییر نام یافته است. تاج‌آباد به مطهر آباد، شاه‌جهان‌آباد به روح‌آباد و برخی مناطق دیگر تغییر نام یافتند. از این موارد که بگذریم، نام «زراوند»، در بین هموطنان عزیز در سایر شهرها، نامی متین، جامع، زیبا و زیبنده مردم فرهنگ دوست، متمدن و مهربان این شهر، همراه با مکان زر (طلا)، خواهد بود.

تصاویر نام زراوند از حاج علی کارگر شهربابکی می‌باشد.

 

انتهای پیام/