تشریح راهکارهای کاهش خسارت سرمازدگی در باغ های پسته

به گزارش صدای زرند، دکتر امیرحسین محمدی با اشاره به تحقیقات صورت گرفته برای کمک به کشاورزان و کاهش میزان خسارت سرمازدگی در باغ های پسته، از کشاورزان خواست در گام نخست، از هرس زودهنگام درختان خودداری کنند و این کار را تا اواخر بهمن ماه به تاخیر بیندازند.

وی، عدم شخم زدن زمین در محدودۀ زمانی وقوع سرمای بهاره، انجام آبیاری های سبک و جمع آوری علف های هرز را از دیگر راه کارهای مقابله با سرمازدگی بیان و تاکید کرد که کشاورزان در زمان هایی که خطر سرمازدگی وجود دارد، از سوزاندن لاستیک خودداری کنند.

محمدی سایر روش های کاربردی کاهش خسارت سرمازدگی بهاره در باغ های پسته و اقداماتی که می توان در کوتاه مدت برای امسال انجام داد تا از خسارت شدید سرمازدگی پیشگیری شود را نیز بیان کرد که می توانید در ادامه بخوانید.

وی که در شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی استان کرمان با موضوع پیگیری مسائل مربوط به سرمازدگی درختان پسته، صحبت می کرد، با اشاره به دو نوع سرمازدگی انتقالی و تشعشعی، بیان کرد: در سال های اخیر ما با سرمازدگی تشعشعی روبه رو بودیم که معمولا در هوای آرام، بدون باد و ابر رخ می دهد و در سرماهای خشک بیشتر خسارت می زند.

سرپرست پژوهشکده پسته ادامه داد: در سایر مناطق پسته کاری عمدۀ دنیا به دلیل بالا بودن رطوبت معمولا خسارت این نوع سرمازدگی کمتر است.

وی با بیان این که خسارت سرمازدگی تشعشعی در گیاه پسته خیلی متنوع است، توضیح داد: آن چه در شدت سرمازدگی بسیار اهمیت دارد، میزان دمایی که کاهش پیدا می کند، مدت زمان قرار گرفتن در معرض هوا و سرعت کاهش شبکۀ فیزیولوژیک است.

محمدی با اشاره به حساسیت ارقام مختلف پسته در مقابل سرمازدگی، گفت: پسته کله قوچی حساس ترین رقم پسته است و پس از آن احمدآقایی و اکبری که از ارقام دیرگل پسته است، قرار دارند.

ضعف در پیش بینی دمای هوا

وی یادآور شد: سه اصل کلی فرار از سرمازدگی، کاهش هدررفت گرما و افزایش گرما برای مقابله با سرمازدگی مطرح است که گام اول و نقطۀ ضعف ما در استان کرمان، پیش بینی دما است.

سرپرست پژوهشکده پسته با بیان این که در پیش بینی دمای هوا در استان و کل کشور ضعف داریم، افزود: اگر بهترین شرایط را برای کنترل سرمازدگی داشته باشیم اما نتوانیم دما را کنترل کنیم، همه از دست می رود، اتفاقی که امسال رخ داد، بیشترین خسارت سرمازدگی در اردیبهشت ماه رخ داد، زیرا قابل پیش بینی نبود.

وی امیدواریم بتوانیم روزبه روز پیش بینی ها را به واقعیت نزدیکتر کنیم اما هیچ گاه نمی توانیم مطمئن باشیم که کامل می شود.

محمدی حساس ترین مرحله در مقابل سرمازدگی مرحلۀ گل دهی پسته و مقاوم ترین هم مرحلۀ رکود است و آن چه که ما خسارت می بینیم همیشه در مرحلۀ گل دهی است.

وی با بیان این که دو روش برای کنترل سرمازدگی وجود دارد، گفت: یک روش غیرفعال است که مختص مناطقی است که می خواهند باغ جدید احداث کنند که انتخاب مکان مناسب و رقم و پایه مناسب باید مد نظر قرار گیرد.

تاخیر در هرس درختان

سرپرست پژوهشکده پسته با بیان این که در باغ های فعلی باید از روش کنترل فعال برای مقابله با سرمازدگی استفاده کرد، ادامه داد: اولین توصیه برای سال آینده، عدم انجام هرس زودهنگام است. هرچقدر هرس زمستانه نزدیک عید و فصل رویش گیاه نزدیک شود برای مقابله با سرمازدگی بهتر است، این یک توصیه قطعی و اثبات شد است.

وی گفت: اگر کشاورز الان تا آخر بهمن ماه را برای هرس در نظر گرفته باشد توصیۀ ما هرس درختان آخر بهمن ماه است، زیرا درخت دیرتر فعال می شود.

محمدی، مدیریت کف مزرعه را از دیگر راهکارهای مقابله با سرمازدگی بیان کرد و یادآور شد: در مزارعی که در شیب قرار دارند، با توجه به این که سرمازدگی تشعشعی در این مناطق رخ می دهد، اگر خاکریزی انتهای مزرعه باشد بر افزایش خسارت سرمازدگی تاثیر می گذارد و حذف خاکریز، میزان سرمازدگی را کاهش می دهد.

عملیات خاک ورزی ممنوع

وی با تاکید بر عدم شخم زدن زمین در زمان هایی که امکان خطر سرمازدگی وجود دارد، افزود: به طور قطع و یقین می توانیم بگوییم در مناطقی که احتمال سرمازدگی وجود دارد در محدودۀ زمانی که سرما است به هیچ وجه نباید عملیات خاک ورزی انجام شود.

سرپرست پژوهشکده پسته با بیان این که انجام آبیاری های سبک می تواند گرما را برگرداند، خاطرنشان کرد: جمع آوری علف های هرز و خار و خاشاک داخل باغ نیز می تواند بر کاهش میزان خسارت سرمازدگی تاثیر بگذارد.

وی تاکید کرد: کلیۀ این موارد که توصیه می کنیم طی یک بروشور و دستورالعمل در اختیار باغداران قرار گیرد، حدود ۲ و نیم درجه می تواند دما را تعدیل کند. در سرمازدگی، دهم درجه تاثیر دارد و اگر بتوانیم دما را از منفی نیم درجه به منفی ۴ دهم درجه برسانیم، خسارت را رد کردیم و مجموع کارهای توصیه شده می تواند بسیار موثر باشد.

محمدی، ماشین مولد باد را از دیگر روش های کنترل فعال دانست و گفت: کارهای تحقیقاتی این ماشین در پژوهشکده انجام شده و در یک باغ در سیرجان نصب شده و می تواند به کاهش خسارت سرمازدگی کمک کند.

وی استفاده از دستگاه چاهک معکوس و مولد رطوبت و باد را نیز برای مقابله با سرمازدگی موثر دانست و افزود: پاشش آب یکی از موثرترین روش ها برای کنترل سرمازدگی است اما در استان کرمان با محدودیت منابع آبی و نبودن این آپاش ها در سیستم مواجه هستیم، ولی کاملا می تواند خسارت سرمازدگی را کم کند.

لاستیک آتش نزنید

سرپرست پژوهشکده پسته خاطرنشان کرد: نکته ای که در دنیا نیز بسیار به آن توجه شده، منابع حرارتی است. در گذشته و در سال ۸۵ سرمازدگی ها در دمای منفی دو تا سه درجه سانتیگراد اتفاق می افتاد، در سال گذشته و سال قبل از آن، دمای منفی ۶ و ۷ درجه را شاهد بودیم که در سرمازدگی های با این میزان کاهش دما، اجبار داریم از منابع حرارتی استفاده کنیم.

وی ادامه داد: از منابع حرارتی به شیوه های مختلفی می توان استفاده کرد که یکی از آن ها سوزاندن پوست خشک است. سوزاندن پوست خشک با وجود این که دود زیادی تولید می کند و باعث آلودگی می شود باز هم برای حفظ محصول توصیه می شود، فرمول این که چه تعدادی باشد را استخراج کردیم.

محمدی با بیان این که لاستیک برخلاف ظاهرش تقریبا تاثیری برای مقابله با سرمازدگی ندارد، یادآور شد: لاستیک علاوه بر این که سبب آلودگی هوا می شود، دودی که تولید می کند باعث می شود نور خورشید دیرتر به زمین برسد و سرمازدگی را تشدید می کند، بنابراین سوزاندن لاستیک را به هیچ وجه نباید استفاده شود.

وی اظهار کرد: استفاده از بخاری متحرک باغی از دیگر روش های مقابله با سرمازدگی است که کارهای آن در اندیشکده انجام شده و به طور قطع می توانیم آن را توصیه کنیم. این بخاری ها پشت تراکتور بسته می شود و اگر تراکتور با سرعت ۸ کیلومتر در ساعت حرکت کند، هر ۸ دقیقه، یک منطقۀ دو و نیم هکتاری را می تواند تحت پوشش قرار دهد.

سرپرست پژوهشکده پسته توضیح داد: در بخاری هایی که امسال به کار گرفته شده است از سوخت گازوئیل استفاده می شود که در سوخت گازوئیل محدودیت داریم. الان بر اساس کارهایی که در پژوهشکده انجام شده و توصیه می کنیم، استفاده از نسبت های مختلف گازوئیل و پارافین است. البته برای ایجاد حرارت در باغ های پسته احتیاج به یک منبع حرارتی پاک با صرفۀ اقتصادی و کارایی بالا داریم که امیدواریم از آن ها استفاده شود. اما کارهای اقتصادی استفاده از بخاری های باغی گازوئیلی نیز در پژوهشکده انجام شده و این نشان می دهد این کار برای باغ هایی موثر است که حداقل میزان محصول آن ها ۴۷۲ کیلوگرم در هکتار باشد و برای باغی که محصول آن امسال آف است یا محصول آن کمتر از ۴۷۲ کیلوگرم است از نظر اقتصادی، توجیه ندارد.

وی با اشاره به استفاده از پوشش های محافظتی، گفت: استفاده از سایه بان را همه برای مقابله با گرما می شناسند اما برای مقابله با سرمازدگی نیز می تواند موثر باشد. این یک ایدۀ جدیدی است و امسال در خاتون آباد شهربابک نصب شده که علاوه بر حفظ رطوبت و دمای سطح خاک، می تواند کنترل سرمازدگی را نیز انجام دهد و به عنوان یک توصیه مطرح می شود.

لزوم تغذیۀ مناسب درخت

محمدی با بیان این که در خاک های شنی خسارت بیشتر از خاک های رسی است، خاطرنشان کرد: خاک هایی که سنگین تر و سیاه تر هستند، گرمای بیشتری جذب می کنند.

وی با تاکید بر تغذیۀ درختان، افزود: درختی که تغدیۀ مناسب داشته باشد بهترین مقاومت را مقابل سرمازدگی انجام می دهد.

سرپرست پژوهشکده پسته ادامه داد: تحقیقات نشان می دهد، کودهای پتاسیمی به خصوص در اواخر فصل رشد و بعد از برداشت محصول تاثیرگذار هستند. عناصری مانند روی و فسفر نیز بعد از برداشت در افزایش تحمل سرما موثر هستند اما در این بین، ازت اثر معکوس نشان می دهد، ازت زیادتر سبب حساسیت بیشتر در مقابل سرمازدگی می شود.

وی بیان کرد: شوری، حساسیت به سرمازدگی را افزایش می دهد و در مناطقی که دارای خاک شور هستند، مقابله با سرمازدگی پیچیده تر می شود.

محمدی گفت: محلول پاشی با اسیدهای آمینۀ بالای ۱۰ درصد نیز کاملا در مقابله با سرمازدگی موثر است.

اقدامات بعد از سرمازدگی

وی با بیان این که نکتۀ مهم بعد از وقوع سرمازدگی است، یادآور شد: در باغ هایی که دچار سرمازدگی شدند پاشیدن محلول اسیدآمینه کارایی زیادی برای حفظ باغ دارد.

سرپرست پژوهشکده پسته تاکید کرد: اگر در منطقه ای همۀ باغ ها دچار سرمازدگی شده اند و یک باغی تحت تاثیر قرار نگرفته باشد، باید گرده افشانی کمکی برای آن انجام شود.

وی با بیان این که دیدگاه مان در خصوص سرمازدگی باید از مدیریت بحران به مدیریت ریسک تغییر کند، گفت: تنوع اقلیم ها در مناطق پسته کاری کشور داریم و خرده مالکی و پایین بودن درآمد باغدارها، باعث شده خیلی از اقدامات را نتوانند انجام دهند اما امیدواریم با همکاری که فعلا در مجموعۀ تحقیقاتی استان وجود دارد بتوانیم راهکارهایی را انجام دهیم.

محمدی افزود: نکتۀ مهم این است که مجموعۀ این راهکارها، مستلزم داشتن اطلاع از زمان وقوع سرمازدگی است که باید برای آن چاره اندیشی اساسی بشود.

وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر به دلیل کمبود بودجه ، کارهای تحقیقاتی با تاخیر مواجه شده اند و باید بتوانیم شروع کنیم. ما خودمان را محتاج بودجه های دولتی نکردیم امیدواریم که این حمایت انجام شود.

انتهای پیام/