وضعیت رویت پذیری هلال شوال و پیش بینی روز عید فطر/ رصد هلال ماه شوال در زرند

صدای زرند – حجت الاسلام احمد رحمانی : ماه تنها قمر زمین در مداری بیضی شکل در مدت ۲۹.۵۳ شبانه روز یا معادل ۲۹ شبانه روز و ۱۲ ساعت و ۴۴ دقیقه و ۳ ثانیه طول می کشد تا یک دور به دور زمین بچرخد و از طرفی طول ماه باید عدد صحیحی باشد بنابراین طول ماه قمری می‌تواند فقط ۲۹ یا ۳۰ روز باشد. و از نظر علمی امکان دارد چند ماه متوالی (حداکثر ۴ ماه) سی روزه بوده و سه ماه متوالی ۲۹ روزه باشد.

اساس تقویم قمری، رویت هلال می باشد و دین اسلام برای رویت هلال اهمیت ویژه ای قائل شده است بگونه ای که بعضی از فقها استهلال در اول ماه را مستحب می دانند. در قرآن آیات متعددی به بحث در مورد ماه پرداخته اند مثلا در آیه ۵ سوره مبارکه یونس آمده: « هُوَ الَّذِی جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیَاء وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِینَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ الله ذَلِکَ إِلاَّ بِالْحَقِّ» او کسی است که خورشید را روشنایی و ماه را نور قرار داد و برای آن منزلگاه هایی مقدر کرد تا عدد سال ها و حساب کارها را بدانید، خداوند این را جز به حق نیافریده است. و همچنین در روایت تاکید بر آن گردیده است. محمد بن مسلم از امام محمد باقر(ع) نقل می کند که حضرت فرمودند: «اذا رایتم الهلال  فصوموا و اذ رایتموه فافطروا»؛ با دیدن  هلال روزه بدار و  با دیدن آن روزه بگشا. بنابراین مسلمانان همیشه بخصوص در ماههای حساس رمضان، شوال، ذیقعده و ذیحجه به موضوع استهلال توجه داشته اند.

فقهای عظام شیعه بر اساس مبنای فتوایی خود نسبت به اول ماه بودن نظر می دهند که مهمترین اختلاف در نظرات و فتاوای این بزرگواران بحث استفاده از تلسکوپ جهت رویت هلال می باشد که بعضی دیدن فقط با چشم غیر مسلح را ملاک می دانند و بعضی اعم از مسلح و غیر مسلح را.

از نظر علمی معیارهایی برای رویت هلال ذکر شده از جمله اینکه این هلال چه مشخصاتی از نظر سمت، ارتفاع، جدایی زاویه ای از خورشید، مقدار روشنایی سطح ماه، و موقعیت مکانی و جوی از حیث گرد و غبار، ابرناکی و شمال و جنوبی بودن، دارد بنابراین پارامترهای و مشخصات هلال که امروزه توسط نرم افزارهای دقیق محاسبه می گردد در تعیین این که آیا امکان رویت هلال وجود دارد یا خیر بسیار موثر می باشد.

با توجه به محاسباتی که توسط مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی) صورت گرفته؛ خورشید در روز سه شنبه مورخه ۱۵ تیرماه ۱۳۹۵ مطابق با ۲۹ رمضان ۱۴۳۷ در ساعت ۱۹:۵۰ دقیقه در سمت ۲۹۷ درجه ۱۸ دقیقه در #افق_شهر_زرند غروب خواهد کرد.

این در حالی است که سمت ماه ۲۸۴ درجه ۳۵ دقیقه  و اختلاف سمت ماه و خورشید ۱۲ درجه و ۴۳ دقیقه می باشد. ارتفاع ماه در لحظه غروت خورشید ۷ درجه و  ۳۲ دقیق و مدت مکث ماه بعد از غروب خورشید در افق زرند ۳۹ دقیقه خواهد بود. پارامتر مهم دیگر سطح روشن ماه میباشد که این هلال ۸۸/۱ درصد است که بسیار ایده آل می باشد و همچنین ماه در ساعت ۲۰:۲۹ دقیقه غروب خواهد کرد.

با توجه به مقدار روشن ماه، سمت، مدت زمان مکث و ارتفاع مناسب به حول قوه الهی هلال در صورت مناسب بودن هوا با چشم غیر مسلح قابل رویت خواهد بود.

همچنین گروه رصدی خانه نجوم شهرستان زرند عصر امروز سه شنبه ۱۵تیر (ساعت ۱۹:۳۰) یک ساعت قبل از غروب خورشید در کوه های اطراف مسجد مقدس حضرت ابوالفضل (ع) سه راهی سربنان – دشتخاک با تجهیزات کامل اعم از تلسکوپ و دوربین مستقر خواهد شد.

لازم به ذکر است در روز دوشنبه ۱۴ تیرهلال ماه تنها در قسمت هایی از قاره ی آمریکای جنوبی (کشورهایی مثل شیلی، آرژانتین، اروئوگه، پرو، بولیوی و قسمتهایی از برزیل) با ابزار رصدی قابل رویت خواهد بود اما در حوزه آسیا، اروپا و آفریقا اصلا قابل رویت نخواهد بود.

امید می رود امسال روز عید سعید فطر در سراسر جهان در یک روز باشد.

انتهای پیام/

یادداشت از: حجت الاسلام احمد رحمانی مدیر خانه نجوم زرتد و قم و کارشناس مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی حضرت آیت الله العظمی سیستانی قم