آلودگی آلاینده‌های کارخانه کک سازی و قطران زرند در هاله‌ای از ابهام

توسعه معادن در شهرستان‌های مختلف استان کرمان با چالش های گسترده زیست محیطی همراه بوده و آلاینده‌ها و بخارات سمی کارخانه‌ها آلودگی های متعددی را به وجود آورده است .

صدای زرند: به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه کویر، کارخانه قطران زرند واقع در ۱۰ کیلومتری حاشیه زرند کرمان چند سالی است که شروع به فعالیت نموده و به گفته مسئولین باعث اشتغال زایی افراد بیکار منطقه شده است اما تکنولوژی بکار گرفته شده در این کارخانه به اعتراف بسیاری از افراد مطلع  و بیطرف بسیار قدیمی و فاقد هر گونه استاندارد زیست محیطی قابل قبول می باشد و گازها و بخارات سمی و غبارهای خطرناک خارج شده از این کارخانه بارها موجبات ناراحتی و آزردگی خاطر ساکنین مجاور شده است .

مردم بسیاری از نقاط این شهرستان به ویژه روستاهای اطراف واحدهای صنعتی از آلوده بودن هوا این مناطق صحبت می­کنند.

“بیژن جعفری” یکی از شهروندان زرندی می‌گوید: مردم زرند که در معرض گازهای بنزن قطران هستند در معرض خطر مرگ تدریجی اند.

وی ادامه می دهد: هر روز بر تعداد مریضان «ام اس» شهرستان زرند افزوده می شود؛ از ساعت دوازده و نیم شب و هنگامی که بیشتر مردم در خواب هستند،  تخلیه گازها فاجعه می آفریند که این فاجعه اقدام عاجل می‌طلبد .

جعفری می گوید:  کاش خانه مسولین استان یا شهرستان در مسیر بوی بد کارخانه کک و قطران بود تا این مشکل ظرف دو ساعت برطرف می‌شد.

این شهروند زرندی می‌افزاید: با توجه به اینکه تعداد بیماران مبتلا به ام اس در شهرستان زرند نسبت به کل جمعیت شهرستان، در مقایسه با دیگر شهرستان استان کرمان بیشتر است بحث آلودگی هوا می‌تواند به عنوان یک عامل در بروز این بیماری در شهرستان مطرح باشد.

وی با بیان اینکه تا کی باید صبر کرد و این مشکلات را نادیده گرفت، می گوید:  مگر بررسی آلایندگی یک کارخانه چقدر هزینه بر است که واحدها و ارگان های مسئول در این زمینه، هیچگونه اقدامی نمی‌کنند.

عرب نژاد یکی دیگر از شهروندان زرندی می گوید: صنعت تولید کک ذاتا صنعتی به شدت آلاینده می باشد و بوی بد فقط یکی از آلاینده های جزئی محسوب می شود.

وی ادامه می دهد: پخش گازهای سمی  در هوا و نشت پساب های آلوده به آب های زیرزمینی از کارخانه عوارضی به مراتب جدی تر در سال های آتی بر روی سلامت مردم خواهد گذاشت که از مهمترین آنها بیماری های ام اس، سقط جنین، معلول الخلقه بودن جنین می باشد.

وی می گوید: همچنین بخارات سمی که روزمره از برج‌های خاموش کننده این دو کارخانه به هوا می‌رود در فواصل بسیار کمی بر روی سطح زمین نشست می کنند که این مواد علاوه بر تاثیر بر روی انسان ( تنفس مستقیم) پس از نشستن بر روی علوفه های روی زمین وارد چرخه خوراک دام نیز میشود.

عرب نژاد می گوید: احداث دو کارخانه در مجاورت شهر و مناطق مسکونی اشتباهی بزرگ بوده که حتی اگر تجهیزات با کیفیت برتر هم استفاده میشد  باز جلوی بوی بد این صنعت که ناشی از گازهای دی اکسید گوگرد، سولفید هیدروژن، آمونیاک می باشد گرفته نمی‌شود.

یک کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی و عضو انجمن پسته ایران در مورد اثرات مخرب کارخانه قطران زرند بر اکوسیستم مناطق پسته کاری شهرستان زرند نیز می گوید: علاوه بر مشکلات ایجاد شده برای انسانها این کارخانه تهدیدی بسیار جدی برای اکوسیستم کشاورزی و پسته کاری منطقه و شهرستان است .

“محمد جمالیزاده” می‌گوید: از مهمترین اثرات سوء آلایندگی و گازهای خروجی این کارخانه فلزات سنگین می‌باشد که برای درختان پسته ایجاد مسمومیت می‌کند چرا که فلزات سنگین در تغذیه گیاه عناصری نامطلوب شناخته می شود.

وی ادامه می دهد:  یکی از مهمترین فلزات سنگین آلایندگی کارخانه قطران زرند عنصر سرب است که مسمومیت آن برای انسان، حیوان و گیاه کاملاً شناخته شده است. این مسمومیت در اثر احتراق بصورت سرب معدنی خارج شده و آلودگی زیادی ایجاد می کند.

جمالیزاده می گوید: سرب از طریق آلودگی هوا در سطح خاک تجمع پیدا می کند و به دلیل وجود ذرات سرب در هوا سرعت و جهت باد می تواند در انتقال سرب و آلوده کردن اراضی پایین دستی به خصوص منابع پسته خیز منقه بهشت وحدت خیلی موثر باشد.

این کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی ادامه می دهد: عنصر دیگری که مسمومیت آن مطرح بوده کادمیوم است که همانند سرب زیان آور است مشکل آلودگی کادمیوم ناشی از همان مصرف سوخت است که متاسفانه به صورت مستقیم در محیط رها می شود.

وی می گوید: یکی از مواد بسیار خطرناک حاصل از پساب کارخانه قطران عنصر کادمیوم توسط درخت جدب شده و وارد مغز پسته می شود از علائم مسمومیت کادمیوم در پسته می توان به کلروز یا زردی، کاهش کلروفیل ، کاهش فعالیت فتوسنتزی و آنزیمی درختان پسته اشاره نمود.

وی می افزاید: بوی بسیار زننده ناشی از کارخانه قطران به مقادیر بسیار زیادی دارای گاز خطرناک SO2 است که علاوه بر اثرات مخرب روی بدن انسان روی درختان پسته نیز دارای تاثیرات سوء به خصوص برگهاست.

جمالیزاده می گوید: غلظت آسیب رساننده این گاز به گیاهان ۰.۳ تا ۰.۵ پی پی ام است که به نظر می رسد گاز میزان SO2 خارج شده از دودکشهای کارخانه قطران بسیار بیش از این باشد و این یعنی نابودی درختان پسته در دراز مدت .

وی ادامه می دهد : بدون شک یکی از گازهای خروجی از کارخانه قطران فلورور هیدروژن است که این گاز بسیار سمی است  و انتشارش توسط باد به راحتی امکان پذیر است.

جمالیزاده می افزاید : علاوه بر گازهای SO2 و HF برخی از گازهای خطرناک دیگر از جمله NO2  و نیتراتهای پراکسی اکسیل نیز از کارخانه به بیرون فرستاده می شوند که اثرات مخربی روی محیط زیست دارند.

در همین رابطه نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: آلودگی زیست محیطی کارخانجات کک‌سازی زرند باید جدی گرفته شود.

“حسین امیری” با بیان اینکه دولت مسائل زیست محیطی کارخانجات کک‌سازی زرند را جدی بگیرد، ادامه می‌دهد: در حال حاضر آلودگی و استشمام بوی نامطبوع کارخانجات کک‌سازی زرند، مردم این شهرستان را گلایه‌مند کرده است.

نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به گلایه‌مندی مردم زرند از بوی نامطلوب کارخانجات کک‌سازی این منطقه، می‌گوید: متاسفانه استشمام بوی کارخانجات کک‌سازی، مردم زرند را اذیت می‌کند.

وی با بیان اینکه مردم همواره از بوی نامطبوع کارخانجات کک‌سازی، گلایه و شکوه دارند، ادامه می دهد: تاکنون نامه‌های متعددی به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور ارسال شده تا این مشکلات را بررسی و رسیدگی کند.

نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه واحدهای صنعتی شهرستان زرند باید مسائل زیست محیطی را رعایت کنند، می گوید: در حال حاضر شهرستان زرند یکی از مناطق معدنی استان کرمان محسوب می‌شود که در آن چندین کارخانه زغالسنگ و کک‌سازی فعالیت می‌کنند.

امیری با اشاره به اینکه کارخانجات باید طبق استانداردهای جهانی فعالیت‌های خود را ادامه دهند، می گوید: متاسفانه برخی از واحدهای صنعتی معیارهای زیست محیطی را رعایت نمی‌کنند و همین مسئله سبب افزایش سطح نارضایتی‌ها از فعالیت این قبیل کارخانجات شده است.

وی با بیان اینکه وجود کارخانجات صنعتی و معدنی برای اقتصاد منطقه بسیار حیاتی است، می گوید: در حال حاضر شهرستان‌های زرند و کوهبنان با موجی از بیکاری مواجه هستند.

نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه نمی‌توان به بهانه تاثیر اقتصادی واحدهای صنعتی زمینه ایجاد آلودگی زیست محیطی را برای آنان آزاد گذاشت، می گوید: باید سازمان محیط زیست نظارت بیشتری بر نحوه فعالیت واحدهای صنعتی این شهرستان‌ها داشته باشد تا سطح نارضایتی مردم کاهش یابد.

“خنجری” فرماندار زرند نیز در ارتباط با آلودگی و بحثی که در رابطه با صنایع اطراف شهر زرند از جمله کک سازی، فولاد وقطران وجود دارد  می گوید: دغدغه اصلی ما  هم همین است ، به هر حال سلامت افراد جامعه و شهروندان شاید مهم تر از خیلی کارهای صنعتی است. درست است شهری که باید در بحث صنعت پیشرفت کند قطعاً در کنارش آلودگی هایی وجود دارد اما نباید برای سلامت جامعه ضرر داشته باشد.

وی ادامه می دهد: به لحاظ اینکه این صنایع نزدیک شهر هستند برای اینکه این اتفاق نیفتد با مسئولین دست اندر جلسه ای به منظور کاهش آلودگی شان داشتیم تا هر کاری می توانند برای کاهش آلودگی ظرف سه ماه آینده انجام دهند که تبعات اجتماعی نداشته باشد و از آن طرف برای سلامت افراد هم ضرر نداشته باشد.

خنجری می‌گوید: محیط زیست را هم موظف کردیم که هر هفته گزارشی در خصوص گازهایی که در این مجموعه است و آلودگی ای که ممکن است که وجود داشته باشد، ارائه نماید و اگر هوای پاک و سالمش تغییر کند با آن ها برخورد کنند.

وی می گوید: کار باید یک مقداری کارشناسی بشود. اما محیط زیست زرند بر اساس فشارهایی که ما آوردیم، (چون روی بحث سلامت شهرستان اینجا ما پاسخگو هستیم) ایشان تا الان گزارش هایی که داده هنوز از آن محدوده هوای پاک و سالم خارج نشده است، اگر از این خارج شود قطعاً ایشان هم به هر حال در برابر سلامتی مردم متعهد است.

فرماندار شهرستان زرند از مسئولین کارخانجات کک سازی بخش دولتی و خصوصی می‌خواهد  تا نسبت به رفع نگرانی مردم نسبت به اشتغال جوانان بومی و آلایندگی ناشی از انتشار بوی نامطبوع اقدامات عاجلی را انجام دهند.

و اما مدیر کارخانه کک سازی زرند ایرانیان از نصب غبار‌گیر در تمام‌ قسمت‌ های اصلی شامل بلندینگ، کوره و زغال‌شکن خبر می دهد و می گوید:  این سیستم غبارگیر آلودگی محیط کارخانه را به حداقل ممکن می‌رساند و به خوبی تمام مسائل زیست محیطی را کنترل می‌کند.

“اشرافی” به مزایای دیگر این کارخانه در نصب دستگاه های منحصر بفرد در کاهش آلایندگی اشاره  و می گوید: برای این کارخانه از سیستم کوئنچینگ تر استفاده می‌شود که با سرد کردن کک بدون استفاده از آب آلودگی‌ های ناشی از سرد کردن کک را به حداقل می‌رساند.

اشرافی ساخت سیلو با هزینه ۳۵ میلیارد تومان، احداث برج خاموش کننده خشک با صرف هزینه ۳۵ میلیون یورو و نصب سیستم بیوشیمی در حد استاندارد در آینده ای نزدیک را یادآور می شود.

مدیر کارخانه کک سازی با تشریح رعایت ضوابط و استانداردهای لازم از لحاظ کاهش آلودگی محیط زیستی  می افزاید: انتشار بوی نامطبوع حاصل از خروج گازهای حاصل از سوخت زغال برای محیط زیست و سلامت افراد همجوار در روستاها تهدید کننده نیست و بر اساس آزمایشات و کنترل دستگاه های هشدار دهنده محیط زیست تا به حال هوای پاک گزارش شده است.

مسئول محیط زیست زرند نیز در خصوص میزان آلایندگی، شرایط جوی و تأمین سلامت افراد در جامعه  می گوید: سعی و تلاش ما این است که با کمک مسئولین و کارشناسان کارخانجات کک سازی میزان آلایندگی کاهش و گسترش پیدا نکند.

“عارف کیا” حمایت و حفاظت از محیط زیست را وظیفه تک تک افراد جامعه می‌داند و ایجاد فضای سبز در کاهش آلودگی های زیست محیطی کارخانه کک سازی و قطران و آلاینده های آن را موثر دانسته بر رفع نگرانی های مردمی حاصل از بروز شایعات بی پایه و اساس تأکید  می کند.

وی بر عدم مضر بودن وضعیت فعلی فعالیت و انتشار بوی کارخانجات کک و قطران  تاکید می کند و می گوید: اثرات فعالیت کک سازی و گازهای محیطی بر کشاورزی و مسائل بهداشتی شهروندان تاکنون به اثبات نرسیده است.

عارف کیا ادامه می‌دهد: اداره محیط زیست به صورت محسوس و نامحسوس ضمن کنترل گازهای خروجی از صنایع کک سازی بر روند آلایندگی کارخانجات نظارت دارد و گزارش های خود را به صورت مستمر به مراکز ذیصلاح ارائه می نماید.

و اما در این راستا، ستاد بحران شهرستان زرند به ریاست صادق زاده معاون سیاسی و اجتماعی فرماندار و با حضور امیری معاون عمرانی و کلیه اعضاء در محل فرمانداری زرند تشکیل شد.

“صادق زاده” معاون سیاسی و اجتماعی فرماندار زرند در این نشست ضمن تاکید بر حفظ سلامت مردم گفت: پروژه های کک و قطران می بایست اقدامات لازم را در جهت از بین بردن و جلوگیری از انتشار بوی نامطبوع  کارخانجات به عمل آورند.

صادق زاده بر لزوم ارتقاء سطح سلامت و بهداشت شهروندان در این شهرستان، خواستار تلاش همه مسئولین در جهت نیل به این هدف شد.

وی افزود: انتظار از مسئولین امر تلاش و پیگیری تا رسیدن به حصول نتیجه و اقدام عملی و مؤثر در ارتقاء سطح سلامت شهروندان است و باید در این راه همه با هم با تعامل سازنده گام برداریم.

معاون سیاسی و اجتماعی فرمانداری زرند گفت: از مهمترین اولویت های این فرمانداری، کاهش کانون های آلایندگی کارخانجات و صنوف در سطح شهرستان است.

وی با بیان اینکه در دولت تدبیر و امید به حوزه بهداشت و سلامت توجه ویژه ای شده است، اظهار کرد: ارتقاء وضعیت سلامت و بهداشت مردم به عنوان یکی از دغدغه های دولتمردان، نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی و مسئولین اجرایی شهرستان مطرح می باشد.

به گزارش ایسنا،  داشتن محیط زیست سالم از حقوق مسلم هر شهروندی است و داشتن شهری به دور از آلودگی و آلایندگی های زیست محیطی نیازمند همکاری و همفکری مردم و مسئولان است، به نظر می رسد  توجه ویژه به منابع آلاینده، ساماندهی آنها و الزام به رعایت اصول و ضوابط زیست محیطی از موارد مهم و اولویت دار در این شهرستان می باشد.

گزارش از: فرزانه لشکری، خبرنگار ایسنای منطقه کویر