توسعۀ صادرات بدون رفع تحریم ها ممکن نیست

به گزارش صدای زرند، رئیس سابق اتاق های ایران و کرمان که تجربه ای بالغ بر سه دهه حضور در بازارهای صادراتی دنیا را دارد، می گوید: به نظرم مهم ترین نیاز ما در حوزۀ صادرات یک برنامه و استراتژی صادراتی برای استان است که در ارتباط با روند کلی در کشور، دنیا و منطقه باشد.

وی سپس توضیح می دهد: آنچه که امروز امکان صادرات دارد و در مقولۀ کالای صادراتی می گنجد، کالایی است که بتواند هم در کیفیت و هم کمیت و هم قیمت با کالاهای مشابه در داخل و خارج کشور رقابت کند، این در حالی است که طی پنج، شش دهۀ گذشته، صادرات ما عمدتا مبتنی بر مزیت ظرفیت های خدادادی کشور بوده است. یعنی اگر کالای کشاورزی صادر کردیم، عمدتا از آب و خاک و هوای طبیعی کشور استفاده کردیم که این استفاده هم نامعقول بوده و متاسفانه مشکلات جدی برای ما به وجود آورده است.

وی با بیان اینکه اگر هم کالاهای صنعتی را صادر کردیم عمدتا مزیتی که استفاده کردیم عمدتا معادن و انرژی و آب کشور بوده است، ادامه می دهد: اگر امروز این مزیت ها را حتی از کالاهای معدنی ما مثل فولاد یا سیمان بگیرند، قدرت رقابت را از دست خواهیم داد.

وی اظهار می کند: انرژی ارزانِ ۱۰ درصد قیمت جهانی و آب مجانی و استفاده از ظرفیت های معدنی به صورت بسیار ناچیز و ناقابل می تواند کشور را در حدی از رقابت قرار بدهد، اما اگر قیمت های واقعی این کالاها را اگر بخواهیم مدنظر قرار دهیم در بسیاری از آن ها، مزیتی نداریم.

غفلت از بهره وری

جلال پور با بیان اینکه عمدۀ مزیتی که امروز در حوزۀ صادرات در دنیا وجود دارد مبتنی بر فکر و ایده و خلاقیت و توان نیروی انسانی است که ما متاسفانه از این، غافل هستیم، می افزاید: بهره وری در کشور ما بسیار مغفول است که دلیل اصلی آن هم وجود رانت و امکان استفاده از ظرفیت هایی است که حاکمیت به دنبال سیاست گذاری های غلط به وجود آورده است.

وی می گوید: همۀ این مسائل عمدتا به یک سیستم حکمرانی برمی گردد و تا این سیستم اصلاح نشود و فضای اقتصادی کشور، به یک فضای رقابتی سالم تبدیل نشود نباید انتظار داشته باشیم صادرکننده کالای صادراتی مناسب را عرضه و یا مسیر صادراتی درست را طی کند.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان می کند: در یک فضای نامناسب و اتمسفری که امکان استفاده از رانت ها ده ها برابر بهره وری و یا استفاده از منابع انسانی است بالتبع کسی به سمت بهره وری بیش تر و استفاده از منابع انسانی و خلاقیت ها گام برنمی دارد.

وی تاکید می کند: آنچه که مهم است این است که باید مسیر را تغییر داد و کشور را کم کم به سمت وسوی یک اقتصاد آزاد رقابتی پیش برد.

صادرات و اقتصاد دولتی

جلال پور با هشدار در خصوص استمرار شرایط اقتصادی فعلی می گوید: فرض کنید همین فردا، به هر دلیلی، ما مجبور باشیم فقط آب را به قیمت واقعی محاسبه کنیم. در این صورت، کدام یک از کالاهای کشاورزی ما امکان صادرات یا حتی تولید برای داخل را دارند؟ اگر چنین اتفاقی بیفتد، خواهیم دید که کالاها حتی در بازار داخلی هم امکان رقابت ندارند کمااینکه امروز اگر گندم را از خارج وارد کنیم، قیمتی بسیار مناسب تر و ارزان تر از آن خواهد داشت که گندم با یارانه و آب و انرژی ارزان در کشور تولید می کنیم.

وی اظهار می کند: یادم هست که چندین سال قبل با استاندار وقت به قطر رفته بودیم. آنجا صحبت از محصولات گلخانه ای بود. یک روز که به میدان بارفروشی شهر دوحه رفتیم متوجه شدیم که کالاهایی که از کشورهایی مثل شیلی، آمریکای جنوبی و مرکزی با آن فاصله از قطر، وارد این بازار می شدند ارزان تر از کالاهای ایرانی بود، با اینکه در آن کشورها اصلا یارانۀ انرژی به تولید محصولات اختصاص نمی دهند.

وی با اذعان به اینکه ما در مسیر بهره وری و قیمت تمام شده مناسب و کیفیت و کمیت لازم برای صادرات گام برنداشتیم چون اقتصاد ما یک اقتصاد دولتی و رانتی و یارانه ای است، تصریح می کند: تا این فضا وجود دارد خیلی هم شاید کاری در زمینۀ صادرات نتوان انجام داد.

ضرورت حضور در فضای بین الملل

جلال پور در ادامۀ اظهاراتش می گوید: آنچه که به نظرم مهم است این است که ابتدا، پارادایم و ریل اقتصادی کشور باید عوض شود و به سمت یک اقتصاد آزاد و سالم گردش و حرکت داشته باشد و این، زمانی اتفاق می افتد که ما در یک فضای بین المللی قدم برداریم. با وجود تحریم ها اصلا چنین شرایطی امکان پذیر نیست.

وی اظهار می کند: وقتی همۀ این مسائل را در کنار هم می بینیم، این نتیجه حاصل می شود که پیش مقدمۀ همۀ این اقدامات، ارتباط بین المللی و خروج از این فضای گلخانه ای و محصوری است که ما برای خودمان ایجاد کرده ایم. فکر می کنیم که در این فضا در حال رقابت هستیم در حالی که این طور نیست.

رئیس سابق اتاق ایران در ادامه توضیح می دهد: یادم است وقتی برجام اتفاق افتاده بود بیش ترین نگرانی ما این بود که اگر فضا باز شود این محصولاتی که در فضای تحریم برای داخل کشور تولید کردیم، اعم از صنعتی و کشاورزی، امکان رقابت در بازارهای جهانی را ندارد و زیر دست وپا له می شوند چون در عرصۀ بین الملل ما هیچ وقت رقابت پذیر نبودیم به خصوص در فضای تحریمی که وجود داشته است.

وی با تاکید بر اینکه ابتدا باید کشور را به عرصۀ بین المللی و فضای واقعی دنیا قرار بدهیم، اظهار می کند: سپس باید اقتصاد را به سمت اقتصاد آزاد و رقابتی سوق بدهیم و از این فضای رانتی و یارانه ای خارج شویم و پس از آن براساس ظرفیت ها و توانایی هایی که داریم، به خصوص در کشور ما نیروی جوان خلاق می تواند یک مزیت بسیار بزرگ باشد.

وی می افزاید: شما می بینید که هندوستان امروز بزرگ ترین صادرکنندۀ آی تی در دنیاست و این نیست جز اینکه از خلاقیت و فکر و مغز نیروی انسانی کشورش استفاده کرده و با دانش و تجربه بازارهای جهانی را گرفته و میلیاردها دلار ارز را نصیب کشورش می کند. در حالی که ما بسیاری از این نیروهایمان را مفت و مجانی در اختیار دنیا قرار دادیم.

این تحلیل گر اقتصادی تصریح می کند: مهاجرت و خروج مغزها صدمه ای که به کشور وارد کرده، ده ها برابر بیش تر از صدمه ای است که استفاده از انرژی ارزان وارد کرده و یا اتفاقاتی که طی دهه های گذشته در کشور رخ داده است.

وی در جمع بندی اظهاراتش می گوید: اگر به سمت برداشتن تحریم ها، حضور در عرصۀ بین الملل و استفاده از ظرفیت های مناسب برای ارتباطات بین المللی و پس از آن سوق دادن اقتصاد کشور به سمت اقتصاد رقابتی و آزاد و فضای مناسب کسب وکار حرکت کنیم حتما از نیروی انسانی داخل و حتی خارج کشور می توانیم استفاده کنیم تا یک کشور به تمام معنا قابل رقابت در عرصه های مختلف تولیدی و فکر و ایده و خلاقیت در دنیا باشیم و بسیار هم موفق عمل کنیم. / الف

انتهای پیام/