مرثیه ای از آزادی تا مشتاق

صدای زرند: در همین ابتدای مطلب دست و روی همه زحمتکشان این شهر را می‌بوسم و تاکید می‌کنم که این مطلب هدفش نفی توسعه و پیشرفت نیست بلکه هشداری جدی برای زوال منافع شهروندان کنونی و آتی این سرزمین به پای اندیشه‌ای است که با آرزوی توسعه در مسیری پیش می‌رود که به نظر من به توسعه پایدار و پیشرفت همه جانبه شهرمان کرمان منتهی نخواهد شد.

در این نوشته در اندازه حوصله مخاطب به صورت خلاصه به محو شدن بستر های بی بدیل هویت شهری کرمان در گرد غبار عملیات عمرانی و معلول شدن هویت شهری کرمان با زخم‌های ناشی از فولاد و بتن در زمانه‌ی دنگ دنگ زنگ توسعه اجین با صدای لودر و بولدزر در شهرمان کرمان می‌پردازم.

برای تسهیل در گفتار و سهولت انتقال مطلب توجه به مثال زیر راهگشاست.

از یک ایرانی می‌خواهند با شنیدن یا دیدن نام یک شهر بلافاصله نام یک میدان، خیابان، ساختمان و یا نمادی خاص را بیان کند. تهران، اصفهان، شیراز، نیشابور، مشهد و تبریز و…. آیا پاسخ آن هم وطن چیزی شبیه به موارد زیر نخواهد بود؟

تهران: میدان آزادی، خیابان ولی عصر، برج آزادی یا برج میلاد و گاخ گلستان – اصفهان: میدان امام خمینی، خیابان چهارباغ، مسجد امام یا سی و سه پل – شیراز میدان گاز (آزادی)، خیابان کریم خان حافظیه باغ ارم – مشهد: فلکه ۱۵ خرداد (ضد) فلکه بیت المقدس (آب) خیابان امام رضا (ع) و حرم شریف رضوی – تبریز…

نه تنها در شهر های ایران بلکه شهرهای کشورهای دنیا هم مکان‌ها و معابری وجود دارند که به بخشی از هویت شهری و حتی ملی آنها تبدیل شده‌اند. میدان تیان آن من پکن، میدان سرخ مسکو، خیابان شانزه لیزه پاریس، وال استریت نیویورک، و خیابان آکسفورد لندن و میادین شهر تورین و میدان سن مارکو ونیز و….

و اما شهر من و شما کرمان…

کرمان شهری است که آن را بیشتر به گنبد جبلیه و مسجد جامع و بازار طولانی سرپوشیده و میدان مشتاقیه می‌شناسند.

و آنچه خواننده محترم این مطلب تایید می‌نماید این است که مردمانی که به کرمان می‌آیند یک محور اصلی را در شهر کرمان به خاطر می‌سپارند و آن محور فرودگاه تا مسجد صاحب الزمان است زیرا هر آنچه از تاریخ قدیم تا نمادهای عصر جدید بخواهد ببیند، بر حاشیه این محور اساسی قابل دستیابی است.

و حال سوالی تأمل برانگیز ؟؟!

کدام خیابان و میدان می‌تواند به عنوان نماد هویتی شهر کرمان در اذهان مردمان ایران و جهانیان متبادر شود؟ چند کرمانی می‌توانند برای معرفی شهرشان به یک خیابان و میدان شهر کرمان مباهات کنند؟

آنچه مسلم است این که در دنیا با تعریض برخی خیابان‌های موازی یا ایجاد خیابان‌های جدید  و استفاده از مدل‌ها و متد‌های جدید حمل و نقلی عمومی و ترافیکی، بهسازی فضای کالبدی، ارتقاء سیما و منظر شهری و حتی خلق المان‌ها و نمادهای تجسمی برای حفظ و افزودن اعتبار محورها و خیابان‌های هویت‌ساز شهری تلاش می‌شود. این در حالی است که در کرمان علاوه بر اینکه در ایجاد نمادهای هویت‌ساز و اثرگذار در اذهان بازدیدکنندگان از شهرمان در دهه های اخیر اقدام شایانی روی نداده است، اکنون شاهد آن هستیم که حتی برخی از بسترها نیز در حال از دست رفتن و نابودی می‌باشند.

میدان آزادی، خیابان شریعتی کرمان و میدان مشتاق با توجه به نقاط اتصال به بافت جدید و قدیم کرمان و ظرفیت‌های تاریخی، گردشگری، تجاری و اجتماعی بستر بسیار مناسبی برای تبدیل شدن به نماد مباهات کرمانیان و محوری هویت بخش به شهر کرمان با قابلیت معرفی تاریخ کهن شهر و ظرفیت های شهرسازی نوین در شهر کرمان باشد که متاسفانه وصله‌های ناجور و ضمخت بتن و فولاد تقاطع های غیر همسطح غالبا روگذر در این محور مهم این ظرفیت گرانبها و امکان بی‌بدیل را به مسیری با منظره‌های نامأنوس و آزار دهنده بصری، صدای ناهنجار بیشتر خودروها و دفن ظرفیت این محور مبدل خواهدکرد. و قابل تامل اینکه با از بین رفتن بسترهای کنونی این محور ارزشمند ایجاد محوری با ظرفیت،کارکرد و عملکرد مشابه آن شاید در قرن‌های آتی نیز میسر نباشد.

امید است مسئولین منتخب و منصوب مدیریت شهری کرمان با سعه صدر و نگاه دوراندیشانه و فارغ از فشار و تعیجل‌های برخواسته  از خواستگاه‌های سیاسی و جناحی در تجلی ظرفیت عظیم این محور به عنوان یکی از مصادیق مهم توسعه و پیشرفت شهری کرمان و مایه افتخار آیندگان اقدام نمایند.

              
انتهای یادداشت / جواد وکیلی، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری