رکن اولیه اقتصاد دانش بنیان به وسیله دانشگاه آزاد اسلامی تأمین شده است

دکتر علی امیری معاون پژوهشی و فن آوری اطلاعات دانشگاه آزاد اسلامی زرند در گفتگو با خبرنگار صدای زرند، با تشریح علم اقتصاد دانش بنیان از برنامه های واحد زرند در سال جدید خبر داد.

آقای دکتر امیری لطفا اقتصاد دانش بنیان بیان را معرفی و توضیح کامل تری در این خصوص بیان فرمایید

تحولات سریع تکنولوژی در جهان و محدود بودن منابع و مواد اولیه سبب شده است که طی چند دهه اخیر موضوعی به نام اقتصاد دانش بنیان پا به عرصه ادبیات اقتصادی جهان گذاشته و شاخه ای از علم موسوم به علم “اقتصاد دانش” به عنوان یک شاخه علمی مهم ظهور نماید. در واقع باید چنین اظهار داشت که در حال حاضر موازنه بین مواد خام و محصولات تولیدی بشر تا حدودی به هم خورده است و تأمین نیازهای روزافزون بشر با روش های سنتی امری دشوار به حساب می آید.

اقتصاد دانش بنیان، یک نظام اقتصادی خاص است که در آن، تولید محصول با تکیه بر دانش و تجارب آزموده توسط مبانی علمی، منشأ اصلی ایجاد ثروت محسوب میشود. این نوع اقتصاد هم در آموزه های دینی و هم در باورهای فرهنگی ما جایگاه ممتازی دارد. پیشرفت سریع و غیرقابل انکار بسیاری از اقتصادهای نوظهور و موفق نظیر جنوب شرق آسیا نیز مدیون به کارگیری پایه های استوار علمی در اقتصاد است. بدون تردید دسترسی به اهدافی چون جایگاه برتر اقتصادی منطقه و البته قابل قبول در جهان، رقابت مند شدن اقتصاد و رشد و توسعه پایدار و پرشتاب، مستلزم درک شرایط محیطی اقتصاد نوین و توجه به ملزومات آن است؛ زیرا برنامه ریزی برای رشد و توسعه در اقتصاد نوین، بدون شناخت این محیط و شناسایی جایگاه کشور در آن و همچنین شناخت منابع جدید رشد و توسعه به هدف نخواهد رسید.

لطفا اصول و مولفه های اقتصاد دانش بنیان را تشریح فرمایید

به طور اختصار می توان تولید و کسب دانش، انتشار دانش و کاربرد دانش را پایه های اصلی اقتصاد دانش بنیان در نظر گرفت. در این اقتصاد چند اصل ساده و در عین حال بسیار مهم وجود دارد. الف) همه بخش‌‌های اقتصاد، دانش‌بر هستند و بدون وجود پایه قوی و استوار دانش، نمی توان به اهداف این اقتصاد دست یافت. ب) در اقتصاد دانش محور، این نگرش بسیار مهم است که دانش و اطلاعات منابعی هستند که به عموم آحاد جامعه تعلق دارند و باید به نفع همگان استفاده شوند. ج) نیروی کار ارزان، تعیین کننده مزیت اقتصاد دانش محور نیست، بلکه پایه علمی است که مزیت به حساب می آید. د) این نوع اقتصاد در قبال تحولات سریع دانش و تغییرات مرزهای دانش، قابلیت تغییرپذیری و انعطاف دارد. بدیهی است که علاوه بر اصول یادشده، مبانی و الزامات دیگری نیز وجود دارد که پرداختن به آن خارج از حوصله این نوشتار است.

تاثیر، نقش و جایگاه دانشگاه آزاد اسلامی در رونق این بخش را تشریح فرمایید

دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یک نهاد علمی عظیم و انکارناپذیر، تأثیر بسزایی در تربیت نیروهای متخصص و کارآمد ایفا نموده است. احداث زیرساخت های لازم برای تربیت این نیروها از جمله اقدامات مثبت این دانشگاه است که در کنار سایر دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به آن پرداخته است. در واقع رکن اولیه اقتصاد دانش بنیان یعنی تربیت نیروهای متخصص به وسیله دانشگاه آزاد اسلامی تأمین شده است. علاوه بر این، وظیفه انتشار دانش نیز به اشکال مختلف، از جمله مجلات علمی معتبر، همایش های موضوعی مختلف و تأمین بستر انتقال و تبادل اطلاعات از طریق شبکه های اینترنتی نیز توسط این نهاد عظیم علمی به خوبی به انجام رسیده است. اینک با توجه به فضای رقابتی در اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی با برخورداری از نیروهای متخصص و با انگیزه (اعضای هیئت علمی و دانشجویان) و با رویکرد تأمین منابع مالی از طریق فعالیت های اقتصادی دانش بنیان، پا به این عرصه گذاشته است و در نظردارد بخش مهمی از منابع مالی خود را از طریق این فعالیت ها کسب نماید. سازوکار اجرایی این برنامه ها نیز توسط شورای اقتصاد و سرمایه گذاری دانش بنیان مستقر در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی کنترل و هدایت می شود. در این راستا، تشکیل شرکت ها و موسسه های دانش بنیان یکی از برنامه های پیش روی این نهاد عظیم علمی است. کمک به تدوین طرح های کسب و کار، تهیه و معرفی برنامه کاری و توجیه اقتصادی فعالیت های اقتصادی و سرمایه گذاری در قالب آئین نامه های منتشره از سوی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی زمینه ی این گونه فعالیت ها را مهیا نموده است و حتی اشخاص حقیقی یا حقوقی خارج از دانشگاه نیز قادر به مشارکت در این فعالیت ها هستند.

در پایان  برنامه های واحد زرند را نیز تشریح فرمایید

دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند به عنوان یک مجموعه علمی از گذشته تا حال به طور جدی در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد دانش بنیان پیشگام بوده است. تربیت نیروهای کارآمد، ایجاد زمینه فعالیت علمی و نشر دانش و تلاش در جهت به کارگیری دانش در مورد اقتصادی یکی از دغدغه های اصلی این دانشگاه بوده و در این زمینه اقدامات قابل قبولی نیز به انجام رسانده است. راه اندازی مرکز رشد واحدهای فناوری و جذب بیش از ده ایده دانش بنیان یکی از این اقدامات است. ارائه خدمات به این واحدها و تلاش برای رساندن آنها به وضعیت پایدار و قابل ورود به بازار کسب و کار از جمله فعالیت های مرتبط با این مجموعه به شمار می آید. اقدام برای راه اندازی راکتورهای تولید کود آلی (ورمی کمپوست)، کاشت زعفران در زمین های دانشگاه، احداث و راه اندازی گلخانه تحقیقاتی، پیگیری طرح مصالح ساختمانی و مواردی مشابه از جمله اقدامات دیگر این دانشگاه است. همچنین به منظور استفاده بهینه از نیروهای متخصص در گروه عمران و بهره گیری از تجهیزات مربوط به مطالعات کیفی بتن، در حال حاضر دانشگاه مشغول پیاده سازی استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵ در جهت دریافت تأییدیه اداره استاندارد به عنوان آزمایشگاه همکار است که در صورت تحقق، این دانشگاه نیز می تواند بخشی از مطالعات بتن واحدهای صنعتی در حال ساخت ناحیه زرند را به عهده بگیرد. اقدام برای دریافت تأییدیه اداره استاندارد برای محصولات پسته و خرما نیز از جمله فعالیت های مرتبط با اقتصاد دانش بنیان توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند است.

ایشان در ادامه  اظهار داشت: که با عنایت به منویات رهبر معظم انقلاب در راستای حرکت به سوی اقتصاد مقاومتی، شاید هیچ اقدام دیگری به اندازه استفاده از پایه های دانش در اقتصاد مؤثر واقع نشود. بنابراین اگر در این کشور قرار بر استقلال اقتصادی باشد، لاجرم باید به دنبال اقتصاد دانش بنیان بود، زیرا در این صورت است که می توان استفاده بهینه از منابع را در راستای استقلال سیاسی و اقتصادی به کار بست.

———————————
مصاحبه: مسعود لشکری

———————————