ابربحران سالمندی در چند قدمی ایران/ میانگین رشد سالمندان ایران از میانگین جهانی جلو می زند

پیش بینی می شود جمعیت سالمندان ایران تا سال 1430 به 30 میلیون نفر برسد. برخی از کارشناسان با بررسی وضعیت فعلی و آینده جمعیت کشور از آن به عنوان ابربحران سالمندی یاد می کنند. مرکز پژوهش های مجلس نیز در این مورد نوشت تا سال 1424 میانگین رشد سالمندان ایران از میانگین جهانی سبقت گرفته و پنج سال بعد حتی از رشد آسیا هم پیشی می گیرد.

به گزارش صدای زرند، از چالش های اصلی پیش روی ایران، پیری و سالمندی جمعیت است. برخی از آن به عنوان بحران سالمندی یاد می کنند و برخی هم آن را ابربحران سالمندی می نامند. ابربحرانی که دامن حوزه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را می گیرد.

عواملی مانند کاهش ازدواج و فرزندآوری، افزایش طلاق، کاهش بعد خانوار و تجرد قطعی موجب می شوند که سالمندی در ایران بیشتر مورد توجه قرار گیرد؛ به عبارتی مدیریت این بحران را سخت تر می کند. حتی قوانین سفت و سختی که در قالب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تصویب و اجرایی شد، نتوانست گرهی از این بحران باز کند.

بودجه کلانی که برای افزایش جمعیت در نظر گرفته شد هم تاکنون نتوانسته تغییر چشمگیری در افزایش آمار ازدواج و فرزندآوری داشته باشد. داده های رسمی مرکز آمار ایران نیز این ادعا را تائید می کند.

کاهش ۸ درصدی ازدواج در یک سال

بنا بر داده های مرکز آمار ایران، در سال ۱۴۰۰ تعداد ولادت های ثبت شده یک میلیون و ۱۱۶ هزار و ۲۱۲ نفر و تعداد ازدواج های ثبت شده نیز ۵۷۲ هزار و ۱۱ مورد بود. یعنی سالی که طرح جوانی جمعیت از شورای نگهبان تائید و قانون آن از سوی ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم ابلاغ شد. برای این قانون با در نظر گرفتن محدودیت ها، ممنوعیت ها و امتیازات در حوزه های مختلف از استخدام گرفته تا وام های تشویقی، ۱۲ هزار میلیارد تومان بودجه اختصاص یافت.

یک سال بعد از ابلاغ قانون جوانی جمعیت اما تعداد ازدواج ها و ولادت های ثبت شده نه تنها افزایش نیافت، بلکه مسیر کاهشی خود را ادامه داد. بنا بر داده های مرکز آمار ایران، تعداد ازدواج های ثبت شده در سال گذشته ۵۲۴ هزار و ۱۳۹ مورد و تعداد ولادت های ثبت شده نیز یک میلیون و ۷۵ هزار و ۲۳۱ نفر بود. به عبارتی آمار ازدواج و فرزندآوری در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل از آن، به ترتیب حدود ۸.۴ درصد و حدود ۳.۷ درصد کاهش یافت.

۲ برابر شدن جمعیت سالمندان طی ۴ دهه

در حال حاضر حدود ۱۰ میلیون سالمند در کشور داریم و هر ساله تعداد آنها بیشتر هم می شود. کسانی که توانایی ایفای نقش پررنگ در اقتصاد و اشتغال را ندارند و گاه به مراقبت های ویژه از سوی خانواده و مراکز نگهداری هم دارند.

حالا سالمندانی را در نظر بگیرید که یا مجرد هستند یا خانواده ای برای حمایت و مراقبت در دوران پیری ندارند. در این صورت دولت باید برای مراقبت از آنها و تامین هزینه های نگهداری و بهداشتی آنها نیز فکری کند.

مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی به وضعیت بحرانی سالمندی در ایران پرداخته است. در این گزارش آمده که سرشماری ها در سال های اخیر نشان می دهد جمعیت سالمند ایران در حال افزایش است. تعداد سالمندان در چهار دهه گذشته از پنج به ۱۰ درصد افزایش یافته است و پیش بینی می شود که این رقم در سال ۱۴۲۰ به ۲۰ درصد برسد.

جمعیت سالمندان تا ۳۰ سال دیگر ۳۰ میلیون می شود

در ادامه این گزارش آمده که در حال حاضر حدود ۶ درصد از جمعیت کشور بالای ۶۰ سال و حدود ۶ درصد جمعیت بالای ۶۵ سال و بیشتر است. بنابراین سالمندی و سالخوردگی جمعیت از چالش های اساسی پیش روی کشور است که در پیش گرفتن تمهیداتی برای فراهم آوردن بستر مناسبی جهت سالمندی کم آسیب و گذران این دوره با رفاه و سلامتی الزامی سیاستی است.

در ایران وزارت کار، وزارت بهداشت، سازمان تامین اجتماعی، سازمان بهزیستی، کانون بازنشستگی، کمیته امداد و برخی از موسسات خیریه خصوصی رسیدگی به امور سالمندان را بر عهده دارند. مرکز پژوهش های مجلس در این مورد نوشته است که خدمات ارائه شده از سوی این مراجع به هیچ وجه جامع، هماهنگ، در دسترس و کیفی نیست. این در حالی است که تا سال ۱۴۳۰ جمعیت سالمندان در ایران سه برابر خواهد شد.

با توجه به جمعیت فعلی سالمندان در کشور، سه برابر شدن جمعیت آنها تا سال ۱۴۳۰ به این معنی است که تعداد آنها به ۳۰ میلیون نفر خواهد رسید.

میانگین رشد سالمندان بیشتر از میانگین جهانی

بازوی پژوهشی مجلس نوشته که بر مبنای فرض رشد حد متوسط، در سال ۱۴۳۰ حدود ۲۵ درصد از جمعیت ایران در گروه های سنی بالای ۶۰ سال خواهد بود که بسیار بیشتر از میانگین جهانی است.

در ادامه این گزارش آمده است، جمعیت سالمندان ایران از سال ۱۴۱۹ رشد سریع تری نسبت به سایر کشورهای جهان می گیرد. تا سال ۱۴۲۴ میانگین رشد سالمندان ایران از میانگین جهانی سبقت می گیرد و پنج سال بعد حتی از رشد آسیا هم پیشی می گیرد.

ابربحران سالمندی و وضعیت بازنشستگان

سوی دیگر بحران سالمندی در ایران، بُعدِ اقتصادی آن است. همین حالا هم هر چند وقت یکبار در برخی از شهرهای ایران، بازنشستگان برای وضعیت حقوق و دریافتی خود تجمع می کنند. حالا گروه های جدید بازنشستگی را در نظر بگیرید که به جمعیت فعلی اضافه می شوند.

پیش از این احمد دلبری، رئیس مرکز تحقیقات سالمندی گفت: ابر بحران سالمندی را در راه داریم و برای مدیریت این ابربحران نیاز به یک عزم حاکمیتی داریم. مشکلات سالمندی که تنها بحث بهداشت و درمان نیست. ما در حوزه بازنشستگی و سالمندی چالش های بسیار فراتر از بهداشت و درمان داریم.

رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ادامه داد: ۶۰ درصد منابع بیمه ای کشور برای بازنشستگان هزینه می شود. این در حالی است که جمعیت بازنشستگان اکنون درصد است. ولی آیا در سال ۱۴۲۰ هم همه صندوق ها می توانند از پس پرداخت این هزینه ها برآیند؟ باید عزم ملی برای برطرف کردن چالش های سالمندی ایجاد شود.

اوضاع اسفباری در پیش است

او با اشاره به وضعیت بازنشستگان در ایران، ادامه داد: آمار سالمندان در حالی ست که در حال حاضر حدود ۲۰ درصد از سالمندان تحت پوشش صندوق های بازنشستگی هستند. ۸۰ درصد دیگر هم رها شده اند.

انتهای پیام/