اروپایی ها پسته ای که باقیماندۀ سموم دارد را نمی خرند

به گزارش صدای زرند، آندریاس پریستوف تاجر واردکنندۀ پسته ایران به اروپا که مهرماه امسال به ایران آمده بود دربارۀ آیندۀ پسته ایران هشدارهایی داده که فعالان حوزۀ پسته باید حرف های او را جدی بگیرند.

ماهنامۀ دنیای پسته، نشریۀ انجمن پسته ایران که به منظور آگاه کردن فعالان پسته با او گفت وگو کرده است از قول او می نویسد: تولیدکنندگان پسته ایرانی باید بدانند که اگر رویکرد خود را نسبت به تولید محصول سالم تغییر ندهند، پستۀ ایرانی بازار اروپا را از دست خواهد داد و اروپایی ها محصولی که باقیماندۀ سموم دارد را نمی خواهند.

این تاجر اروپایی می گوید: بیش از ۳۰ سال است که به تجارت پسته مشغولم، پدرم واردکنندۀ کشمش به اروپا بود، در مقطعی به واردات پسته از ایران نیز مشغول شد، من هم از همان جا شروع کردم. ما عمدتا از ایران پسته وارد می کنیم، مقداری پسته از آمریکا هم وارد می کنیم، حتی کمی هم از ترکیه، اما تامین کنندۀ اصلی پستۀ ما ایران است.

آقای پریستوف، این روزها اخبار زیادی حول موضوع باقیماندۀ سموم در ایران شنیده می شود. از ورود سیستم قضایی اتحادیه اروپا به مسئله باقیماندۀ سموم گرفته تا معدوم کردن پسته های آلوده. واقعیت دربارۀ این موضوع چیست؟

همۀ مشکلات ما با سم اتیلن اکسید شروع شد. سال ها پیش اکثر محصولات غذایی که از ایران، آمریکا و آمریکای جنوبی وارد می شدند، باقیماندۀ سم اتیلن اکسید داشتند و این موضوع رسوایی بزرگی در اروپا ایجاد کرد. در آن زمان باقیماندۀ این سم در پسته دیده نشد، اما همان موضوع باعث شد واردکنندگان اروپایی شروع به آنالیز و تست باقیماندۀ سموم در محصولات غذایی از جمله پسته بکنند. وقتی برای باقیماندۀ سوم آنالیز انجام می شود، این تست فقط برای یک سم انجام نمی شود، بلکه ممکن است برای ۳۰۰ سم مختلف این کار صورت گیرد. وقتی همه متوجه شدند که باقیماندۀ تعداد زیادی از سموم در پسته قابل مشاهده است، نگران شدند. بنابراین، از آن زمان تاکنون صادرکنندگان و واردکنندگان پسته به اروپا، البته به صورت تصادفی، روی باقیماندۀ ۱۰ یا ۲۰ سم مختلف رویت شد. خطرناک ترین سم کلروپریفوس است که باعث جهش های ژنتیکی می شود و سرطان زا هم هست. اگر بار وارداتی پسته به اروپا باقیماندۀ این سم را داشته باشد، آن بار بلافاصله معدم می شود.

چرا رویکردها نسبت به باقیماندۀ سموم این قدر تغییر کرده و سخت گیری ها نسبت به گذشته بیشتر شده است؟

حرف تان درست نیست، پنج سال پیش هم موضوع همین قدر جدی بود. باقیماندۀ سمی به نام استامی پراید در پستۀ ایرانی رویت شد و بعد از آن بارهای زیادی از پسته در بدو ورود به اتحادیه اروپا به شدت کنترل می شدند. اتحادیه اروپا همیشه نسبت به این موضوع حساس بوده است. این موضوع تازه ای نیست. اما این که چرا ناگهان کنترل ها شدیدتر از گذشته شده، علتش پیشرفت های روزافزون تکنولوژی های آنالیز باقیماندۀ سموم در اروپا است. الان دقت آزمایشگاه ها در اتحادیه اروپا در حدی است که می تواند تا حد ۰۱/۰ میلی گرم در کیلوگرم باقیماندۀ سم را تشخیص دهد. ده سال پیش دقت آزمایش ها تا این حد نبود. بنابراین الان که آزمایشگاه ها دقیق تر شده اند، طبیعی است که باقیماندۀ سموم بیشتری را هم می توانند در محصولات غذایی تشخیص دهند. جدای از این، خواست جامعه هم تغییر کرده است؛ مردم اتحادیه اروپا نسبت به خوردن غذای سالم و ارگانیک حساس تر شده اند، و بنابراین نسبت به مسئلۀ باقیماندۀ سموم سخت گیر هستند.

به نظر شما، چرا رویکرد سایر کشورها در مقایسه با اتحادیه اروپا نسبت به موضوع باقیماندۀ سموم این قدر متفاوت است؟

استانداردهای اروپا نسبت به مسئلۀ باقیماندۀ سموم خیلی بالاتر از سایر کشورها است. حالا من نمی دانم چرا برای بقیه خیلی مهم نیست، اما مطمئنم ظرف چند سال آینده سایر کشورها هم حساس خواهند شد. شما نمی توانید جلوی این پیشرفت و حساسیت را بگیرید.

فکر می کنید بازار اروپا توان پرداخت هزینه های سربار کشاورزان را دارد؟ چون از یک طرف تولیدکنندۀ پسته باید ریسک بیشتری بکند که این، هزینۀ تولید را بالا می برد و از سوی دیگر اروپا با تورم و افت ارزش یورو در مقابل دلار مواجه است؟

قطعا بله. همه حاضرند که این اضافه هزینه را برای خرید محصول عاری از باقیماندۀ سموم یا دقیق تر بگویم محصول منطبق با استانداردهای حدود مجاز باقیماندۀ سموم در اروپا را بپردازند. در اروپا برای محصول کشاورزی ارگانیک قیمت بالاتری نسبت به محصول معمولی پرداخت می شود. مصرف کنندۀ اروپایی آمادگی پرداخت هزینۀ بیشتر برای محصول سالم تر که از نظر باقیماندۀ سموم تحت استاندارد اتحادیه اروپا باشد را همیشه دارد.

اما نکتۀ مهم تری را می خواهم بگویم. تولیدکنندگان پستۀ ایرانی باید بدانند که اگر رویکرد خود را نسبت به تولید محصول سالم تغییر ندهند، پستۀ ایرانی بازار اروپا را از دست خواهد داد و اروپایی ها محصولی که باقیماندۀ سموم دارد را نمی خواهند. این موضوع مخصوصا در مورد مغز سبز صادق است. اگر روال به همین شکل ادامه پیدا کند، اروپایی ها نمی توانند مغز سبزی که باقیمانده دارد را در محصولات غذایی خود از جمله سوسیس، بستنی و شکلات استفاده کنند. کشاورزان ایرانی باید بدانند که مصرف کنندۀ اروپایی حاضر است اضافه هزینه را برای محصول عاری از سم بپردازد و اگر محصولی بیش از حد مجاز اروپا باقیماندۀ سم داشته باشد، خریدار اروپایی آن را نمی خواهد، و نخواهد خرید.

پتانسیل مصرف پستۀ ارگانیک به معنای عام در بازار اروپا چقدر است؟

پتانسیل زیادی وجود دارد. در گذشته حجم بسیار زیادی پستۀ خشک در پوست، وارد اروپا می شده، اما ایران به خاطر مسئلۀ آفلاتوکسین سهم زیادی از بازار را از دست داد. الان موضوع اصلی باقیماندۀ سموم است. اگر ایران رفتار خود را تغییر ندهد، اروپا از ترکیه خرید خواهد کرد. محصول ترکیه از لحاظ باقیماندۀ سموم وضع خیلی بهتری دارد. خود ما در مغز سبزی که از مشتریان ایرانی خریده ایم، باقیماندۀ ۲۰ نمونه سم را دیده ایم، اما در محصول ترکیه شاید باقیماندۀ یک سم بیشتر رویت نشده است. بنابراین، تولید محصول بدون سم شدنی و امکان پذیر است، مثلا اگر کشاورزان برای از بین بردن آفات به جای سم از گوگرد استفاده کننده، درست است که هزینۀ بیشتری به آن ها تحمیل می شود، ولی می توانند محصول امن تری تولید کنند.

راه های ممکن همکاری بین بازار اروپا و صنعت پسته برای کاهش مشکلات و افزایش روابط تجاری در مورد بحث باقیماندۀ سموم را چه می دانید؟

یک راه، تلاش ایران برای کاهش استفاده از سموم در تولید محصولات کشاورزی است که قطعا امکان پذیر است. روش دیگر، رایزنی ایران و اروپا برای رسیدن به یک توافق در زمینۀ بهبود مسائل قانونی است. ما متوجه رفتار غیرمنصفانۀ اتحادیه اروپا نسبت به این موضوع هستیم، مثلا باری که به اروپا می رسد ولی مقصد نهایی آن اروپا نیست و اروپا فقط مسیر ترانزیت آن بار است، بررسی می شود و اگر سم کلرپریفوس داشته باشد در اروپا معدوم می شود. این منصفانه نیست. این موضوع شاید با مذاکره با اتحادیه اروپا حل شود. یک روش دیگر مذاکره با اتحادیه اروپا برای افزایش حدود مجاز باقیماندۀ سموم است. همان طور که قبلا اشاره کردم آزمایشگاه های اتحادیه اروپا قادر هستند حدود بسیار پایینی از باقیماندۀ سموم را تشخیص دهند، اما با توجه به این که بعضی از سموم خیلی خطرناک نیستند، می توان راجع به افزایش حدود آن ها با اتحادیه اروپا مذاکره کرد. همچنین، می توان با اتحادیه اروپا برای افزایش تعداد سموم مجاز برای پسته رایزنی کرد. در حال حاضر در اروپا ۲۵۰ سم ثبت شده است. شاید بد نباشد این تعداد افزایش پیدا کند.

آیا این درست است که اتحادیه اروپا بدون ارزیابی ریسک در مصرف، این حدود را وضع کرده است؟

بله درست است، ببینید در اتحادیه اروپا موضوع سلامتی مصرف کننده بسیار مهم است و در موارد زیادی مته به خشخاش می گذارند و آن قدر به مسئلۀ امنیت غذایی اهمیت می دهند که موضوع مصرف را در نظر نمی گیرند. طبیعی است وضع حدود غیرمنطقی، مصرف را تحت الشعاع قرار می دهد . باید تعادل بین این دو موضوع برقرار باشد. مصرف کنندۀ اروپایی که حجم زیادی پسته مصرف نمی کند، شاید روزی چند دانه پسته بیشتر نخورد. بنابراین من موافقم که باید در وضع حدود مجاز بازبینی صورت بگیرد، اما قطعا این کار بسیار دشوار خواهد بود.

انتهای پیام/